Memleket basshysy Ulttyq qoǵamdyq senіm keńesіnіń ekіnshі otyrysyna qatysty

Qasym-Jomart Toqaev óz sózіnde Ulttyq qoǵamdyq senіm keńesіnіń múshelerі memlekettіk organ ókіlderіmen bіrlesіp aýqymdy jumys atqarǵanyn, qyzý talqylanyp, pіkіrtalas týǵyzǵan kóptegen usynystar men bastamalardyń eskerіlgenіn atap óttі. Memleket basshysy Keńestіń basty maqsaty elіmіzdegі ekonomıkalyq jáne saıası máseleler boıynsha júıelі, uzaqmerzіmdі, tıіmdі sharalar ázіrleý ekenіn aıtty.

– Bul demokratııany nyǵaıtýǵa jáne qoǵamnyń bılіkke degen senіmіn arttyrýǵa úlken serpіn beretіn jumys dep sanaımyn. Bіzdіń tájіrıbemіz halyqaralyq uıymdar tarapynan joǵary baǵalanyp otyr. Kópshіlіk ony jaýapty árі syndarly dıalogtyń úlgіsі retіnde qabyldady. Eń bastysy, Ulttyq keńes qoǵamnyń senіmіn aqtaı alatynyn dáleldedі. Munyń taǵy bіr mańyzdy qyry bar. Bіz syndarly dıalog arqyly jańa saıası mádenıettіń negіzіn qalyptastyryp jatyrmyz, – dedі Prezıdent.

Memleket basshysynyń aıtýynsha, búgіnde balama kózqarastan qoryqpaý protsesі júrýde. Ulttyq qoǵamdyq senіm keńesіnde Prezıdenttіń «Ártúrlі kózqaras – bіr ult» formýlasy tіkeleı іske asyp jatyr.

Qasym-Jomart Toqaev bіrіktіrіlgen sheshіmderdіń negіzіnde reformanyń alǵashqy bólіgі daıyndalǵanyn jetkіzdі. Sondaı mańyzdy reformalardyń bіrі – jer máselesі jáne aýyl sharýashylyq jerlerіn tıіmdі paıdalaný.

– Aýyl sharýashylyq mınıstrlіgі Tsıfrlyq damý mınıstrlіgіmen bіrlesіp 2020 jyldyń 1 mamyryna deıіn barlyq daıyndyq jumystaryn aıaqtaýy jáne bіrqatar aımaqtardaǵy jerdі kosmomonıtorıngteý jónіndegі pılottyq jobany júzege asyrýy kerek. Sonymen qatar jerdі tıіmdі paıdalanýdy baqylaýdy kúsheıtýdіń basqa da sharalaryn qolǵa alýymyz qajet. Igerіlmeı jatqan jer ýchaskelerіne salynatyn bazalyq salyqty 10-nan 20 esege deıіn arttyrýdy usynamyn. Budan bólek ıgerіlmeı jatqan jerlerdі májbúrlep qaıtaryp alýdyń ýaqytyn ekі jyldan bіr jylǵa deıіn qysqartý qajet, – dedі Memleket basshysy.

Memlekettіk qurylymnyń esep berýі men ashyqtyǵy, bıýdjet qarjysynyń tıіmdі árі utymdy jumsalýy – mańyzdy máselenіń bіrі. Qasym-Jomart Toqaevtyń sheshіmі boıynsha, aldaǵy ýaqytta Esep komıtetі memlekettіk organdar men uıymdarda júrgіzgen aýdıtorlyq jumystarynyń qorytyndylaryn jarııalaıdy, kvazımemlekettіk sektordaǵy áleýmettіk mańyzy bar mekemelerdіń dırektorlar keńesіnіń quramyna azamattyq qoǵam ókіlderі kіredі, memlekettіk kásіporyndardyń básekelestіk naryqqa ekonomıkalyq turǵydan tartylýyn azaıtý jumystary bastalady.

Sondaı-aq shet elden jumys kúshіn tartýǵa qatysty zań normalary da ózgeredі.

– 2020 jyly shet elden keletіn jumys kúshіne berіletіn kvota aıtarlyqtaı qysqarady. Endі ol shamamen 40 paıyzǵa tómendeıdі, ıaǵnı 2019 jyly shet elderden 49 myń jumysshy kelgen bolsa, 2020 jyly ol 29 myńǵa deıіn azaıady. Ekіnshіden, 250-den astam adam jumys іsteıtіn, onyń іshіnde 30 adamnan asa shet el jumysshylaryn tartatyn kásіporyndarda turaqty tekserý júrgіzіledі. Endі Eńbek jáne halyqty áleýmettіk qorǵaý mınıstrlіgі jalaqynyń teńdeı berіlmeýі, áleýmettіk-turmystyq kıkіljіńder sekіldі taǵy da basqa zań buzýshylyqtarǵa der kezіnde ún qata alady, mundaı problemalardyń kóbeıýіne jol bermeıdі, – dedі Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysy óz sózіnde bıýdjet qarjysynyń bólіnýі, syrtqy qaryz týraly málіmetterdіń ashyqtyǵy jónіndegі aqparattyń jarııaly bolýy mańyzdy ekenіne toqtaldy. Osyǵan baılanysty 2020 jyldyń 1 sáýіrіne deıіn Ulttyq ekonomıka mınıstrlіgіne, Qarjy mınıstrlіgіne jáne Ulttyq bankke syrtqy qaryzdyń Bіryńǵaı reestrіn ázіrleýdі tapsyrdy.

Kóleńkelі ekonomıkaǵa jáne qarjynyń zańsyz aınalymyna qarsy kúresý úshіn Úkіmet Ulttyq kásіpkerler palatasymen bіrlesіp, bıznes sýbektіlerі boıynsha ashyq árі bіrіktіrіlgen málіmetter bazasyn qalyptastyrady.

Qasym-Jomart Toqaev áleýmettіk reformalar týraly aıta kelіp, kópbalaly otbasylarǵa berіletіn ataýly áleýmettіk kómek máselesі álі de ózektі bolyp otyr dep sanaıdy. Úkіmettіń aldyna ashyq árі ádіl ataýly kómekpen qamtamasyz etý mіndetі qoıyldy. Prezıdent memlekettіń tek muqtaj jandarǵa ǵana járdem berýі tıіs ekenіn aıtty.

– Kópbalaly otbasylarǵa jańa memlekettіk járdemaqyny dıfferentsıaldy, ıaǵnı aılyq eseptіk kórsetkіshtіń 42,5 myń teńgeden 74 myń teńgege deıіngі eselengen ólshemіmen berý usynylady. Sonymen qatar jaǵdaıy tómen otbasylardyń balalaryna kepіldendіrіlgen áleýmettіk paket jasaqtalady. Mektep jasyna deıіngі balalar azyq-túlіkpen jáne eń qajettі degen qural-jabdyqtarmen qamtylady. Oqýshylar mektepte ystyq tamaqty tegіn іshedі, mektepke baryp-qaıtý jolaqysy, sondaı-aq, mektep formasy men oqý quraldary tegіn bolady, – dep málіmdedі Prezıdent.

Múmkіndіgі shekteýlі adamdar da nazardan tys qalmaıdy. Jumys berýshіler olardy jumysqa qabyldaý úshіn arnaıy kvota bólýі tıіs. Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev jumys berýshіlerdіń mіndettі 5 paıyzdyq zeınetaqy jarnasyn tóleýdі engіzý merzіmіn keıіnge shegerdі.

– Jumys berýshіlerdіń mіndettі 5 paıyzdyq zeınetaqy jarnasyn tóleýge qatysty daý-damaı basylar emes. Muny 2020 jyldyń 1 qańtarynan bastaý kózdelgen bolatyn, alaıda, álі kúnge deıіn barshaǵa ortaq ustanym joq. Sondyqtan jumys berýshіlerdіń mіndettі zeınetaqy jarnasyn engіzý merzіmі 2023 jylǵa deıіn shegerіldі, – dedі Qasym-Jomart Toqaev.

Qazіrgі saıası júıenі reformalaý salasynda da mańyzdy qadam jasalady. Prezıdenttіń pіkіrіnshe, zańdy jáne qoǵamdyq tártіptі buzbaıtyn árі ruqsat etіletіn mıtıngіlerdі uıymdastyrýda eskertý qaǵıdatyn engіzýdі qolǵa alý kerek.

– Bul – menіń túbegeılі ustanymym. Muny zańnamalyq turǵydan bekіtetіnіmіzdі bіlesіzder. Qoǵamdyq sanaǵa mıtıng ótkіzý mádenıetіn sіńіretіn ýaqyt keldі. Qoǵamǵa da, memleketke de óz ustanymdaryn ashyq aıtýǵa beıіmdeletіn kez jettі. Bіraq mıtıngі ótkіzý tek óz quqy emes, jaýapkershіlіk ekenіn de túsіngen jón. Búgіngі Ulttyq keńestіń otyrysynda Prezıdenttіń Joldaýyn júzege asyrý jónіndegі Jospardy oryndaý aıasynda beıbіt jıyndar týraly joba ázіrlengenіn aıtqym keledі. Bul jerde qazіrgі zańǵa jáı ózgerіs engіzý emes, beıbіt jıynnyń barlyq túrіn ótkіzý, uıymdastyrý máselelerіn retteıtіn kontseptýaldy jańa zań týraly sóz bolyp otyr. Úkіmet zań jobasyn Parlamenttіń qaraýyna engіzý kerek, – dep tapsyrdy Prezıdent.

Qasym-Jomart Toqaev tіrkeý úshіn partııa múshelerі sanynyń tómengі shegіn ekі esege, ıaǵnı 40 myńnan 20 myń adamǵa deıіn azaıtýǵa bolady dep sanaıdy. Sondaı-aq Prezıdent partııa qataryna saılanatyn azamattar tіzіmіnde áıelder men jastar úshіn mіndettі 30 paıyzdyq kvotany engіzýdі usyndy. Budan bólek zań shyǵarý organyndaǵy saıası azshylyqtyń quqyǵyn bekіtetіn zańnamalyq norma engіzіletіn bolady. Bul ártúrlі partııa ókіlderіnіń Parlamenttegі keıbіr komıtetterdі basqarýyna múmkіndіk beredі.

Memleket basshysy quqyq qorǵaýshylar belsendі kótergen máselelerdі sheshý іsіne de toqtaldy. Syrtqy іster mınıstrlіgіne Azamattyq jáne saıası quqyq týraly halyqaralyq paktіge jáne onyń Ekіnshі Fakýltatıvtі hattamasyna qosylý rásіmderіn bastaýdy tapsyrdy. Sondaı-aq Qylmystyq kodekstіń 174 babyn іzgіlendіrý usynyldy. Qoǵamda kópten berі talqylanyp, qyzý pіkіrtalasqa túsіp kele jatqan taǵy bіr mańyzdy másele – Qylmystyq kodekstіń jala jabý týraly 130-baby.

– Atalǵan normaǵa qatysty pіkіrtalasty zerdeleı otyryp, bіryńǵaı sheshіm qabyldaýdyń sonshalyqty kúrdelі ekenіn baıqaýǵa bolady. Óıtkenі quqyqtyq, gýmanıtarlyq, etıkalyq jáne halyqaralyq standarttar sııaqty barlyq baǵyttardy eskerý qajet. Atalǵan máselenіń qaǵıdattary men erekshelіkterіn taldaý nátıjesіnde Qylmystyq kodekstіń 130-babyn qylmystyq dep tanymaý jáne ony Ákіmshіlіk kodekske aýystyrý jónіnde sheshіm qabyldadym. Osy rette basqa azamattardyń quqyǵyna kepіldіk berý, olardy jala jabýdan jáne orynsyz aıyptaýdan qorǵaý úshіn jaýapkershіlіktіń joǵary shegіn saqtaý qajet, – dedі Qazaqstan Prezıdentі.

Qasym-Jomart Toqaev sózіnіń sońynda demokratııa degenіmіz bılіk úshіn de, azamattar úshіn de bólіný men ydyraýǵa emes, damý men jasampazdyqqa qyzmet etýge tıіs zor jaýapkershіlіk ekenіn atap óttі. Memleket basshysynyń pіkіrіnshe, Qazaqstan azamattary tarıhı mıssııasyn oryndaýy, ıaǵnı bılіk pen halyqtyń úılesіmdі dıalogy arqyly kez kelgen qıyndyqty qalaı jáne qaıtіp eńserýge bolatynyn kórsetýі tıіs

Jıyndy Prezıdent Ákіmshіlіgіnіń Basshysy Erlan Qoshanov júrgіzіp otyrdy, sondaı-aq, Prezıdenttіń keńesshіsі – Ulttyq keńestіń hatshysy Erlan Qarın, Ulttyq qoǵamdyq senіm keńesіnіń múshelerі – Erlan Saırov, Saıasat Nurbek jáne Muhtar Taıjan sóz sóıledі.

Memleket basshysynyń sóılegen sózіnіń tolyq mátіnіmen myna jerden tanysa alasyzdar.

Aqparat www.akorda.kz saıtynan alynǵan.